• A-a      Ada=Hala, Teyze
• B-b      Ber=Göz
• V-v      Vew=Çoban
• G-g      Geni=Armut
• Ğ-ğ      Ğud=Kaşık
• H-h      Hoy=Köpek
• Gh-gh  Ghin=Kulak
• D-d      Dunyal=Dunya
• Ye-ye  Yegize=Yatmak
• Yo-yo  Yogurt=Yogurt
• J-j        Jurnal=Dergi
• Z-z       Zaman=Zaman
• İ-i         İstakan=Bardak
• K-k       Kun=İplik
• Q-q      Qverq=Kurbağa
• Qh-qh  Qho=Köprü
• Kh-kh   Khal=Agız
• L-l         Lalu=Kaval
• Tl-tl      Tlin=Su
• M-m      Mikki=Güvercin
• N-n       Nay=Arı
• O-o       Ots=Oküz
• P-p        Per=Soğan
• R-r        Ruz=Baykuş
• S-s        Saghat=Saat
• T-t         Toxtur=Doktor
• Th-th     Theh=Çiçek
• U-u        Ulka=Ülke
• F-f         Futbol=Futbol
• X-x        Xono=Yumurta
• Kx-kx    Kxabakx=Kabak
• W-w      Wit=Ayakkabı
• Xh-xh    Xhama=Eşek
• Ts-ts     Tser=Tilki
• Tz-tz     Tzul=Odun
• Ç-ç        Çu=At
• C-c        Cor=Ok
• Ş-ş        Şişa=Şişe
• E-e        Ebel=Anne
• Yu-yu   Yurğan=Yorgan
• Ya-ya   Yasikho=Kız bebek
• Y-y       Y= Yardımcı harf 

Not: Avar Latin alfabesi, Dağıstan İlim Merkezi Hamzat Tsadasa Dil, Edebiyat ve Sanat Enstitüsünün Edebiyat Bölüm Başkanı Pr.Dr. Ahmed Murtazali  tarafından hazırlanmıştır.

Türkçede olmayan Avarca seslerin mahreçleri 

ts (tse) nin mahreçi

"Ts" mahreç yeri: dil ucu ile alt ön dişlerin üstüdür. 

Arapçadaki "ص‎" (Sad) harfidir. 

gh (ghe) nin mahreçi

"gh" mahreç yeri: Boğaz ortasından boğazı hafif sıkarak çıkarılır.

Arapçadaki "ع" (ayn) sesidir.

Ghin/ghazu/ghaka/

kulak/kar/inek/ 

*Ayin'in bir ses değeri olmayıp bu harfin görevi Ayn'a eklenen sesli harfin gırtlaktan okunmasını göstermektir.

Ghumar/ghali/ghusman

"gh" harfi burada >>ilk isimde "u" nun, ikincisinde "a" nın, üçüncüsünde "u" nun gırtlaktan okunmasını gösterir.

(u’mar, a’li, o’sman)

qh (qha) nin mahreçi

"

"qh" mahreç yeri: Dil ağzın arka tarafına kapatılıp arka azı dişine dokundurulup nefes dışarı patlatılarak çıkartılır.

Arapça dada olmayan bu ses için ghajam alfabesine "ق" (kaf) harfine bir nokta daha koyularak "ڨ" şeklinde yazılmıştır ve bu şekilde alfabede olmayan bir ses için harf eklenerek o dilin ses sesleri tamamlanmıştır. Ghajam metinler okunurken de üç noktalı kaf harfi bu sesin ses karşılığı söyleyerek okunmuştur. Bizim yapmamız gerekende "qh" harfinin ses karşılığını öğrenerek okumaktır.

qho/qher/miqhgo

köprü/renk/sekiz 

h (he) –x (xa) – xh (xha) nın mahreçleri

x (xa) mahreç yeri:

Boğazın ağza en yakın olan kısmı yani boğazın üstüdür. Hırıltılarak çıkarılır.

Arapçadaki "ﺥ" (hı) sesidir

xan/xer/xono

bey/ot/yumurta

"xh (xha)" mahreç yeri:

Boğazın tam ortası sıkılarak ses tellerinin titreştirilmesi ile gırtlaktan çıkarılır.

Arapçadaki "ح" (ha) sesidir.

xhan/ xhama /xhur

peynir/eşek/toz

h (he) mahreç yeri

Boğazın göğüsle birleştiği noktadan çıkarılır.

Arapçadaki "ﻫ" (he) sesidir

han/hoy/hab

et/köpek/bu

Genel eğilim bu harfler için sanki hepside "h" sesiymiş gibi "h" harfi ile yaz maksada peynir/Avar beyi(xan)/et bu kelimelerin ilk harflerinin sesteş olmadığını gösteren güzel bir örnektir. Bu kelimelerin hepsinin ilk harfinin "h "ile yazılaması doğru değildir.

peynir/bey/et >>> xhan/xan/han

 tl (tla) nin mahreçi

"tl" mahreç yeri:Yanal bir sestir. Dilin sol veya sağ tarafı ile (ön)alt azı dişlerine yanal dokundurulup çıkartılır.

"tl" önce "t" sesini sonra "l" sesini çıkarmak yada ikisini birden aynı anda çıkarmaya çalışmak değildir. Bu harfin çeşitli versiyonları sadece bu sesi daha iyi çağrıştırabilir. (lh) gibi.

Arapça dada olmayan bu ses için lam "ل"harfine üç nokta eklenerek "ڸ" ghajam alfabesinde kullanılmıştır. Alfabede olmayan sesin karşılığı dilenirse yerine koyulabiliniyor, o ses yok sayılmıyor yada benzer sesler tarafından yazılmamış.

tlin/tlil/tlar

su/kimin?/dere

 th (the) nin mahreci

"Th"nin mahreç yeri: Dilin ucu üst dişlerin etlerine yakın yerden çıkar.

Arapçadaki " ط" (tı) harfidir

"th" sesi dilin üst yüzü damağa yapıştırılır, dilin ucu üst dişlerin iç tarafına bastırılıp kaldırılırsa bu ses çıkar. Kalın, dolgun bir "tha" sesi verir.

"Th" önce "t" sesini sonra "h" sesini çıkarmak yada ikisini birden aynı anda çıkarmaya çalışmak değildir.

theh/thil/thinc

çiçek/sopa/kuş

 kh (kha) nin mahreçi

"kh" mahreç yeri: Avarcadaki ince (ge) sesidir. Kalın (ğe) sesini "غ" (Ğayn) harfi verirken ince (ge) sesi içinse "kh" harfi Avar Latin alfabesinde kullanılmıştır.

Arapça dada olmayan bu ses için ghajam alfabesinde, fars alfabesindeki "گ" (gef diğer ismiyle Kêf-î fârisi ) eklenerek kullanılmıştır ve bu şekilde Arap alfabesin dede olmayan bir ses için harf eklenerek Avarcanın ses sesleri tamamlanmıştır.

khal/rakh/khilikh

ağız/kalp/küpe

 kx (kxa) nin mahreçi

"kx" mahreç yeri:Türkçedeki "k" sesinin daha kalınıdır(ka)

Arapça dada olmayan bu ses için ghajam alfabesine "خ" (hı) harfine iki nokta daha koyularak "څ" şeklinde yazılmıştır ve bu şekilde alfabede olmayan bir ses için harf eklenerek o dilin ses sesleri tamamlanmıştır.

kxizan/kxaxha/kxabakx

aile/beyaz/kabak 

 q (qa) nin mahreçi

"q" mahreç yeri: Dilin sonunu damağa vurarak çıkarılır.

Arapçadaki "ق" (kaf) sesinin karşılığıdır.

Bu sesin Türkçede karşılığı yoktur. İngilizcedeki Q,q sesi bu sesin karşılığıdır.

Bu ses genelde Türkçede "g" sesiyle telaffuz edilse de yirmi sayısı bu sesin "g" harfi ile yazılamayacağını gösteren güzel bir örnektir qogo(20) gogo !!! "g" ve "q" harflerinin mahreçleri ve sesleri birbirinden farklıdır. Birbirinden farklı seslerin aynı harfle yazılması ise doğru değildir.

qo/qogo/qorolav

gün/yirmi/dul

ğ (ğe) nin mahreçi

"ğ" nin mahreçi: Boğazın ağza en yakın olan kısmı yani boğazın üstüdür.

Arapçadaki "غ" (Ğayn) harfidir. Bu sesin Türkçede karşılığı yoktur. "ğ" sesine benzetilse de o sesten farklı bir sestir.

Ğayn sesi dil kökü damağa doğru yaklaştırılarak, dilin ucu da yumuşak damağa yapıştırılmak suretiyle dilin kökünden çıkarılan tok, dolgun bir sestir.

ğud/ğedo/ğalbatz

kaşık/karga/kurt

w (wa) nin mahreçi

"w" mahreç yeri:???

Arapça dada olmayan bu ses için ghajam alfabesinde "ك" (kef) harfinin altına üç nokta koyularak "ڮ" şeklinde yazılmıştır.

Nasıl ki ghajam alfabesi kullanılırken o alfabede olmayan sesler, harf eklenerek ve dildeki ses sesi karşılı gına göre okunduysa Bu harflerde Latin alfabesinden, Avar Latin alfabesine eklenmiştir ve Avar Latin alfabesindeki ses sesinin karşılığı öğrenilerek okunmalıdır.

wit/wag/wuw/

ayakkabı/kazan/sis 

 =======================================================

 (G-g)(Ğ-ğ)(H-h)(Gh-gh) xharpal

 (K-k)(Q-q)(Qh-qh)(Kh-Kh) xharpal

(L-l)(Tl-tl)xharpal 

 (T-t)(Th-th)xharpal

 

(X-x)(Kx-kx)(W-w)(Xh-xh) xharpal